ΤΟ ΣΚΑΦΑΝΔΡΟ ΚΑΙ Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ (ΑΡΧΕΙΟ ATHENS24)

Ο Ζακ Ντομινίκ Μπομπύ είναι ο αρχισυντάκτης του γαλλικού περιοδικού ELLE. Πετυχημένος, διάσημος με λαμπρή καριέρα και ισορροπημένη οικογενειακή ζωή. Το χτύπημα της μοίρας θα τον βρει αναπάντεχα στο τιμόνι του αυτοκινήτου του, όταν ένα εγκεφαλικό τον αφήνει παράλυτο σε όλο του το σώμα. Το μόνο όργανο που μπορεί πλέον να κινήσει είναι το αριστερό του μάτι, που γίνεται και ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας με τον κόσμο. Εγκλωβισμένος σ ένα σώμα σχεδόν νεκρό με μια ψυχή να τρεμοπαίζει μέσα του τα φτερά της σαν πεταλούδα στο φως, ο Ζαν αναζητάει επιτακτικά να απλώσει γέφυρες με την οικογένειά του και τις ανεκπλήρωτες διαδρομές του παρελθόντος.
Με τη συγκινητική βοήθεια της λογοθεραπεύτριάς του διδάσκεται ένα σύστημα υπαγόρευσης ανοιγοκλείνοντας το μάτι του κάθε φορά που προφέρεται το σωστό γράμμα.

Η τελειοποίηση αυτής της τεχνικής θα κάνει την πεταλούδα να σπαρταρίσει ξανά μέσα του και να του ζητήσει επιτακτικά να μην κόψει τους δεσμούς του με τη ζωή και τη δημιουργία. Η απόφασή του να γράψει το βιβλίο που είχε δεσμευθεί να παραδώσει πριν από το ατύχημά του στον εκδοτικό του οίκο φανερώνει το μεγαλείο της ψυχής του ανθρώπου, αλλά και σταδιακά το μέγεθος της ρωγμής που δημιουργεί η παράλυση των σωματικών του δυνατοτήτων, στην ψυχική του ισορροπία. Είναι τελικά πράγματι τόσο σημαντικό το σώμα και ο πραγματικός ίσως εγγυητής μιας ισορροπημένης και δημιουργικής ψυχικής ζωής;

Χωρίς να υποκύπτει στους πειρασμούς μιας μελοδραματικής αφήγησης, που έτσι κι αλλιώς πριμοδοτούνται από το θέμα της ταινίας, ο Τζούλιαν Σχνάμπελ μας δίνει ένα εξαιρετικά ισορροπημένο, και συγκινητικό κοινωνικό φιλμ, με πλούσια κινηματογράφιση και λεπτότητα στην σύνθεση του ψηφιδωτού, για τα αναπάντεχα χτυπήματα της μοίρας και την αξιοπρεπή ψυχραιμία με την οποία είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί το ερώτημα του θανάτου.

Ο απολογισμός της ζωής του, όπως ο ήρωάς μας την κάνει, χωρίς υπερβολική σοβαρότητα, λειτουργεί εδώ λυτρωτικά, καθώς λίγο πριν το οριστικό τέλος, του δίνει κάποια παρηγοριά η γνώση ότι πρόλαβε να ζήσει κάποιες πραγματικά αποκαλυπτικές εμπειρίες. Τελικά το σκάφανδρο αποδεικνύεται, πολύ βαρύ, στενόχωρο και άγονο για να μπορέσει να φιλοξενήσει τη ύπαρξη έστω και μιας διψασμένης για ζωή πεταλούδας.