Σε 6ετή φυλάκιση και 20ετή απαγόρευση να εξασκεί το επάγγελμά του καταδικάστηκε από το Ιρανικό καθεστώς ο Ιρανός σκηνοθέτης Ταφάρ Παναχί. Η συνταρακτική αυτή είδηση, πως αφαιρείται από έναν καλλιτέχνη το δικαίωμα να ζει και να εργάζεται ελεύθερος, αποδεικνύει περίτρανα ότι καμιά άλλη περίοδος στην ιστορία του σύγχρονου πολιτισμού δεν είχε αναδείξει το έργο τέχνης και γενικώς την δημιουργία σε ακτιβιστική δράση. Μάλιστα, σε χρόνια που χαρακτηρίζονται από την λέξη κρισιμότητα, η δημιουργία είναι εξ ορισμού στρατευμένη και η πρωτότυπη έκφραση αυτούσια επαναστατική πράξη.
Στη χώρα μας όμως δοκιμάζουμε μια ακόμα παγκόσμια καινοτομία. Η ελευθερία της σκέψης και της καλλιτεχνικής δημιουργίας υπονομεύεται από την λαίλαπα αντιγραφής και αναπαραγωγής που έχει καταρρακώσει την εγχώρια δημιουργία, γοητεύοντας τα πλήθη. Γιατί δεν μπορώ να φανταστώ ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι πια δεν έχουν τίποτα απολύτως να πουν, παρά να αναμασούν ότι παίζεται κατά κόρον στην εγχώρια σκηνή.
Εξάλλου, τα βαρίδια του ελληνικού παρελθόντος, οι δυνάμεις της ανάσχεσης κάθε εξελικτικής διαδικασίας, οι κακές και βαρύθυμες νοοτροπίες, δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο και τον χώρο του πολιτισμού.
Έτσι, ακόμα και οι άνθρωποι της τέχνης, της δημιουργίας, και της έμπνευσης δεν θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον κανόνα των εξαντλητικών άκαρπων συζητήσεων και αντιπαραθέσεων επί διαδικαστικών θεμάτων, μικροπαραγοντισμών, γραφειοκρατικών ανωμαλιών, κρατικών αδικιών και τελικά να χάσουν τον προσανατολισμό τους.
Εν ολίγοις, οι κρίσιμες για την πνευματική ανόρθωση ενός τόπου ζυμώσεις των ανθρώπων της έκφρασης και της διανόησης είχαν για καιρό αντικατασταθεί από συζητήσεις για επιχορηγήσεις, κρατικές χρηματοδοτήσεις και τρόπους εξασφάλισης υλικών στηρίξεων βασισμένων σε δάνειες δυνάμεις. Κατά συνέπεια αυτών, το έργο τέχνης και η επικοινωνία του με τον κόσμο σχετίστηκε σε βαθμό διάβρωσης με το οικονομικό σκέλος του πολιτισμού και η κοινωνική συμμετοχή των δημιουργών εξαντλούνταν σε καταθέσεις αιτημάτων θεσμικού και οικονομικού χαρακτήρα.
Τελικά, η θεαματική μείωση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων που καταγράφηκε στην Ελλάδα την τελευταία δεκαετία συνάντησε και τον τομέα του πολιτισμού σε μια πολύ κρίσιμη καμπή της ελληνικής ιστορίας, που χαρακτηρίζεται από την απεμπόληση της προσωπικής ευθύνης ως αντάλλαγμα στην παράδοση ορισμένων ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Η δαιμονοποίηση της έννοιας της παραγωγικότητας, η οποία λίγο ως πολύ αντιμετωπίζεται σε ιδεολογικό επίπεδο ως δουλική συμμετοχή στα κέρδη των κεφαλαιούχων, εξασθένισε σε βαθμό υποσιτισμού τη χαρά της δημιουργίας, της προσφοράς, της εξέλιξης.
Πολλές κρίσιμες έννοιες απέκτησαν ένα νέο βολικό περιεχόμενο, που αντανακλούσε τη βαθιά σπορά των στερεοτύπων στην ψυχή του Έλληνα, που μετατράπηκε σε άβουλο ον, παραδομένο και ανίσχυρο στις βουλές των παραγόντων της ασημαντότητας και της μαζικής αφέλειας.
Η νέα δημιουργία, όμως, η νέα καλλιτεχνική έκφραση, θα εκπορευτεί σύμφωνα με τα σημάδια από τους καθημερινούς ανθρώπους.
Αντίθετα, οι επαγγελματίες του πολιτισμού θα πρέπει είτε να αναζητήσουν μία φόρμουλα που θα εξυπηρετεί την ανάγκη τους για καλλιτεχνική έκφραση (όση απέμεινε) και παράλληλα την ανάγκη αναζήτησης πόρων για την επιβίωσή τους ή να στραφούν σε πιο κερδοφόρες προοπτικές. Νομοτελειακά θα διαχωριστεί η ήρα από το στάρι και θα λάμψουν οι καθαρές και τίμιες προσδοκίες απέναντι στην τέχνη και την δημιουργία.
Σ αυτό το πλαίσιο ο άνθρωπος της καθημερινότητας έχει να επιτελέσει έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Να συναντήσει τον προορισμό του, παράγοντας σε κοινωνικό επίπεδο ελπίδα και εμψύχωση μέσω της αισθητικής και της δημιουργικής προσπάθειας.
Να βρει ξανά τον εαυτό του και να μετατραπεί από μιμητικό κατάλοιπο που ζει και εκφράζεται μέσα από τις ζωές και τις φωνές άλλων σε αυτοσυνείδητο ον. Αν όμως αποφασίσει ο Έλληνας να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις , και να ακολουθήσει τον δύσβατο αλλά όμορφο δρόμο της δημιουργίας για να ανακαλύψει την προσωπική του ταυτότητα, ώστε να επανατοποθετηθεί σ ένα κόσμο που έπαψε να αποτελεί ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό, θα έχει κάνει και ένα πολύ σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της δημιουργίας μιας πιο ανθρώπινης και βιώσιμης καθημερινότητας για τον ίδιο και τα παιδιά του. Επειδή, όμως δημιουργία, σημαίνει πρωτίστως ανάληψη ευθύνης, η καλλιέργεια της υπευθυνότητας αποτελεί ίσως το σπαθί που θα κόψει τον γόρδιο δεσμό της στασιμότητας και της αναμάσησης των ίδιων προτύπων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου