Χέρια ελεύθερα

Εικόνα: Patrick Hansen.com


Στις παλιές οικογενειακές συναντήσεις, μέρες χρονιάρες και όχι μόνο, τότε που συσπειρώνονταν όλα τα μέλη μιας οικογένειας, με την διευρυμένη κάποτε έννοια του όρου, γύρω από ένα τραπέζι, συνήθως κυκλικό και πάντα ξύλινο, δέσποζαν στον χώρο και κάποια τεχνουργήματα που έμοιαζαν πότε με τοτέμ και πότε με κάποιον ξεχασμένο συγγενή που μόνο τέτοιες μέρες τον θυμόμασταν. Σταδιακά αυτά τα αντικείμενα εξαφανίζονταν ενώ συσπειρωνόταν και ο πυρήνας της οικογένειας στα αρκούντως απαραίτητα μέλη. Η πορεία των χειροποίητων δημιουργημάτων κλιμακωτά προσδένεται στο άρμα της πολιτιστικής ύφεσης που όσο περισσότερο βαθαίνει τόσο η προοπτική απομάκρυνσης από τον γενέθλιο τόπο των αναμνήσεων ισχυροποιείται και οι δυνατότητες μετάλλαξης των πρωταρχικών μας ροπών υπερδιπλασιάζονται.
Κατόπιν, οι τάσεις της μόδας, το νέο Life Style, η απογείωση της επικοινωνίας δίνουν τον τόνο στην αλλαγή της ατμόσφαιρας και μέσα σε πολύ λίγα μόλις χρόνια τίποτα δεν είναι ίδιο πια και η αναζήτηση ενός εναλλακτικού τρόπου ζωής παύει να είναι επιλογή προς ενθάρρυνση ή επιβράβευση, ενώ διάσπαρτα διλλήματα σε διαβεβαιώνουν για το τι δεν θέλεις καλύπτοντας πάντα μ ένα νέφος σύγχυσης αυτό που θέλεις.
Με την είσοδό μας στην ψηφιακή εποχή εγκαταλείπουμε τις τύχες μας στα χέρια των αναμορφωτών της τεχνολογίας και παράλληλα σφραγίζουμε τις αποθήκες των ψυχικών μας αναγκών με υλικά αδιαπέραστα στην επιθυμία μας για έκφραση και διοχέτευση της ενέργειας μας σε κάτι ζωτικό. Με απλά λόγια παραχωρούμε τη ζωή από τα χέρια μας και μαζί την ευθύνη της επιλογής και την πεποίθηση της αυτενέργειας.

Σήμερα που η ψηφιακή εποχή, έχοντας ξεπεράσει προ πολλού το κεφαλόσκαλο της ζωής μας και που η νοσταλγία του αναλογικού ως αξίας που πρόκρινε έναν πιο κοπιαστικό δρόμο, που όμως έδινε στα πράγματα ουσία και περιεχόμενο, μόνο τα βλέμματα διατηρούν το ειδικό συγκινησιακό τους βάρος. Ο φόβος του πόνου και του θανάτου συνοψίζονται σε μικρές αρνήσεις και δημιουργούν ελατήρια που συστρέφουν τα κεφάλια μας σε κατεύθυνση αντίθετη από εκείνη της συνάντησης μ ένα μνημειακό, γνώριμο βλέμμα. Οι σπάνιες σωματικές συναντήσεις προσδιορίζουν ένα νέο τοπίο. Τα παλιά μας διαβάσματα, οι κοινές εμπειρίες, οι μοιρασμένες παραστάσεις, ως σημεία συνάντησης, και προσωρινής συνταύτισης, ατενίζουν συνειδήσεις, κωδικοποιημένες στις συνθέσεις του μηδενός και της μονάδος. Μήπως, γινόμαστε ασύμβατοι ακόμα και με τις αναμνήσεις μας; Κατανοήσιμο είναι πια το κομμάτι του εμπράγματος που αποστρέφεται τις εμβαθύνσεις της νοσταλγίας ενός αναλογικού κόσμου. Η ύλη μεγεθύνεται και κλιμακώνει την επιρροή της. Όσο μεγαλύτερο είναι κάτι τόσο το καλύτερο, όσο πιο εκθαμβωτικό τόσο πιο αποδεκτό, πιο δηλωτικό της ύπαρξής του. Συναισθήματα υβριδικής προέλευσης λειτουργούν ως κατευθυντήριοι οδοδείκτες σε δρόμους μεγαλεπήβολους και τσιτωμένους χωρίς πεζοδρόμια, απαλλαγμένους από ρυθμούς, διακοσμητικότητα και ζοφερές περιστοιχίσεις.

Πάει καιρός τώρα που πάψαμε να ενοχλούμαστε από τους θορύβους, να απεχθανόμαστε τη φλυαρία, τις ακατάσχετες μωρολογίες, να κυματίζουμε μεσίστιες τις σημαίες μας στο ύψος των περιστάσεων και γίναμε μικρά σταγονίδια ενός καταθλιπτικού και ανέκφραστου χειμάρρου επικοινωνίας που κατασκευάζει ψευδεπίγραφα ντεκόρ και φυσικά σκηνικά στην έρημο μιας επίπλαστης πληρότητας.
Όμως τα κορμιά μας είναι ακόμα πασπαλισμένα με ανεπιτήδευτες επιθυμίες και αρχέγονα όνειρα. Τα βαθύρριζα πεπρωμένα μας αντιστέκονται στο κόψιμο των κορμών τους, οι φύτρες των ξύλινων ονείρων μας δεν έχουν παραδοθεί ακόμα, αποζητούνε τη δυσκολία, τη δημιουργία της ανάτασης, την αντίσταση του ξύλου στο πελέκημά του, που δημιουργεί την γλυπτική.

Τα περισσότερα από τα εργαστήρια χειροποίητης δημιουργίας είχαν πια καταργηθεί πριν από το ξέσπασμα της κρίσης. Σταδιακά η τάση ανασχαίνεται: τώρα πια δεν σχεδιάζουμε να εξοικονομήσουμε λίγα χρήματα για να παραγγείλουμε μια χαλκογραφία από το εξωτερικό αλλά αρχίζουμε να αισθανόμαστε ότι μπορούμε να την παράξουμε και μόνοι μας. Έτσι, αρχίζουνε να παίρνουμε ζωή σιγά σιγά τα κλειδαμπαρωμένα, τα σφραγισμένα, τα σκονισμένα και ρημαγμένα δωμάτια των παλιών εργαστηρίων και ταυτόχρονα τα ίδια μας τα χέρια που τα είχαμε παραμελήσει επισταμένα, κάθε φορά που σκαρώναμε μικρο-δυνατότητες και σχεδιασμούς επιβίωσης για το μέλλον. Ανακαλύπτοντας ότι η δημιουργία με τα χέρια δεν ήταν ποτέ μια πληκτική υπόθεση ενστερνιζόμαστε τη σωματικότητα της δημιουργίας και σε αρκετές περιπτώσεις εξωτερικεύουμε τα πιο περιζήτητα και καταχωνιασμένα εσωτερικά μας σύνολα. Εξάλλου, ένα νέο κύμα χειροποίητης δημιουργίας μοιάζει να αναβρύζει από τους σφραγισμένους υπονόμους της μετεφηβικής μας ηλικίας. Τα χέρια είναι η ελπίδα, ο δρόμος και το μυστικό. Οι αποφύσεις της ψυχής μας.
Αυτές οι παροπλισμένες δυνατότητες που η αψήφισή τους μας μετέτρεψε σε ικέτες ευκαιριών και σε εξουθενωμένα όντα χωρίς όραμα και προσανατολισμό, που υιοθετούνε άκριτα όλα τα εις βάρος τους στερεότυπα με το δάχτυλο κολλημένο στο κουμπί της αυτοκαταστροφής.
Ας ελπίσουμε ότι περισσότερες χειροποίητες εμπειρίες θα αναζωπυρώσουν την ικανότητά μας να θυμόμαστε, να αισθανόμαστε δια της αφής, να αγγίζουμε, να χαϊδεύουμε και να παρατηρούμε έναν κόσμο περιχαρακωμένο και ανέπαφο μέσα σε αόρατους φράκτες και καταναγκαστικές ευκαιρίες. Άλλωστε τα χέρια ήταν πάντοτε τα σύμβολο της ανεξαρτησίας και η αξίνα της πνευματικής χειραφέτησης.