Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019

Το κάπνισμα ωφελεί σοβαρά την οικονομία


Εικόνα σπάνια,  ένα τόσο υψηλόβαθμο στέλεχος μιας παγκοσμίου φήμης καπνοβιομηχανίας, όπως είναι ο CEO της Phillip Morris, Ανδρέας Καλατζόπουλος, να τίθεται απέναντι στα αμείλικτα ερωτήματα ενός δημοσιογράφου.
Στην απέναντι πλευρά του τραπεζιού της περίφημης εκπομπής του BBC Hard Talk βρίσκεται o έμπειρος δημοσιογράφος Stephen Sackur που τον στριμώχνει  πολύ άγρια , σε μια συζήτηση φυσικά που αφορά το τσιγάρο. Ο Sackur θέτει ερωτήματα που αφορούν στην ηθική του κέρδους ,  η οποία  προκύπτει από τις πωλήσεις ενός προϊόντος, η χρήση του οποίου αποδεδειγμένα οδηγεί σε ασθένειες και θάνατο. Οι απαντήσεις που παίρνει από τον Έλληνα μάνατζερ  δεν είναι επί της ουσίας. Άραγε, πως θα μπορούσαν  να είναι ; αφού η δουλειά του Καλατζόπουλου δεν είναι να υπερασπίζεται τη δημόσια υγεία, ή να φιλοσοφεί, αλλά να συνεισφέρει στην κερδοφορία της Phillip Morris.  Γι αυτό επιμένει μάλιστα ότι το καταναλωτικό κοινό λειτουργεί με ελεύθερη θέληση και  είναι εκείνο που διαμορφώνει την προοπτική  ενός καπνικού προιόντος, άσχετα, αν αυτό λειτουργεί υπό την επήρεια μιας αδιαμφισβήτητης  εξάρτησης.  Αμφισβητεί , ωστόσο, τη σκοπιμότητα των απαγορεύσεων ενώ προαναγγέλει, νέα, πολύ καλύτερα προϊόντα και μεγαλύτερες επενδύσεις.


Βέβαια,  όλοι εκείνοι οι αμφιλεγόμενοι για την αποτελεσματικότητάς τους νέοι  κανονισμοί   που αναφέρθηκαν προηγουμένως και που ισχύουν παγκοσμίως απέναντι στο κάπνισμα και που  εκ πρώτης όψεως  φαίνονται κι ίσως να είναι αρκετά σκληροί,    τίθενται ξανά υπό εύλογη κρίση και αμφιβολία. Και εάν τα στοιχεία που  δείχνουν ότι το προιόν κάθε άλλο παρά  έχει πληγεί από αυτούς τους κανονισμούς, είναι πραγματικά , τότε αυτοί πρέπει να καταργηθούν και να αντικατασταθούν από άλλους πιο αποτελεσματικούς που ίσως θα εξανάγκαζαν  τις βιομηχανίες να επωμιστούν μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης που απαιτείται για την αποκατάσταση της ζημιάς που προκαλούν στην δημόσια υγεία, η οποία είναι σαφώς μεγαλύτερη, αν και σχεδόν αδύνατο να εκτιμηθεί, από τα έσοδα που προσπορίζουν στους δημόσιους προυπολογισμούς.

Οι περισσότερες όμως πτυχές αυτού του ζητήματος μοιάζει να μη λειτουργούν αποτελεσματικά. Από τις καμπάνιες εναντίον της φύσης του καπνίσματος, μέχρι τις απαγορεύσεις, την ασφυκτική επιτήρηση και τα μακάβρια γραφικά που συνοδεύουν τα καπνικά προιόντα, οι βιομηχανίες καπνού, χρησιμοποιώντας δικηγόρους και διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς συνεχίζουν να βγαίνουν σε όλα τα επίπεδα κερδισμένες. Την ίδια ώρα που οι πελάτες τους συνεχίζουν να  ζουν λες και η δύναμη της συνήθειας  υπερβαίνει την έγνοια του κινδύνου που τους ακολουθεί .

Πίσω ξανά στον Ανδρέα Καλατζόπουλο, όμως! Έχοντας συνδέσει την επαγγελματική του σταδιοδρομία με την μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία του κόσμου, τη Phillip Morris, ο Έλληνας μάνατζερ, απαντά  με τεχνοκρατικό οίστρο,  σε ζητήματα  ηθικής φύσεως  γνωρίζοντας  καλύτερα από τον καθένα ότι βρίσκεται στην κεφαλή μιας βιομηχανίας που σκοτώνει. Όμως έχει μάθει να ζει με αυτό, το αντέχει και μάλλον δεν τον απασχολεί   περισσότερο από τη διάρκεια μιας δύσκολης  τηλεοπτικής συνέντευξης, προσπαθώντας όπως λέει να αλλάξει τα πράγματα από μέσα. Ούτε διαψεύδει πως  ονειρεύεται ένα κόσμο απαλλαγμένο από οποιοδήποτε  μορφή περιορισμού αφορά στη χρήση του τσιγάρου, ούτε  τον  απασχολεί  ότι δεν πρόκειται ποτέ  να υπάρξει ελεύθερος κόσμος χωρίς ελεύθερη βούληση… Ζώντας σε μια αέναη αναζήτηση στόχων μέσα στην ευφορία των προσωρινών απολογισμών, ο Έλληνας μάνατζερ δεν συνυπολογίζει μάλλον στις αποφάσεις του ότι ανοίγοντας συνεχώς νέα επιχειρηματικά  μέτωπα και νέες πληγές στους πολίτες επιδεινώνει τις συνθήκες ζωής τους. Αλλά και όλοι   όσοι υπό μία έννοια  εμπλέκονται με αυτή  τη  θλιβερή ιστορία  φαίνεται ότι  λειτουργούν υπό την επήρεια μιας δύναμης που τους ξεπερνά. Από τους εξαρτημένους χρήστες  που αντιλαμβάνονται πως όταν η βούληση ενός ανθρώπου είναι περιορισμένη πολλά πράγματα μέσα του καταλαγιάζουν μ ένα περίεργο τρόπο , μέχρι τους εθισμένους στο χρήμα και τη δύναμη της εξουσίας μάνατζερς, όλοι μα όλοι φαίνεται ότι   υπακούουν σε μια δύναμη ανώτερη από εκείνη της συνείδησής τους. Στην ακατάλυτη δύναμη της συνήθειας.  Έτσι η αλλαγή γίνεται μια αφηρημένη έννοια. Και η οικοδόμηση μιας νέας μορφής οικονομικής και κοινωνικής ζωής μια ουτοπία, η άρνηση  της οποίας μας βυθίζει σε κρίσεις μέχρι τελικής πτώσεως.

Τρίτη 20 Αυγούστου 2019

Η ξαφνική ενηλικίωση του ελληνικού καλοκαιριού



Η εποχή που ο διάσημος φιλόσοφος, συγγραφέας και καθηγητής  σημειωτικής στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια, Ουμπέρτο Έκο, ισχυρίζεται ότι «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις» έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Με την κλιματική αλλαγή εδώ και καιρό παρούσα και  σε πλήρη εξέλιξη  τα κοινωνικά δίκτυα, να διαμορφώνουν, εκτός από συνειδήσεις,  νέες  συμπεριφορές, ταυτότητες και τάσεις,  ακόμα  και συνθήκες σχοινοβασίας μεταξύ  ζωής και θανάτου για όσους ριψοκινδυνεύουν τη ζωή τους επιδιώκοντας να τραβήξουν πάνω τους λίγη  από την προσοχή των άλλων , το καλοκαίρι μεταμορφώνεται από εποχή της χαλάρωσης και της ραστώνης, της ανεμελιάς και της αποστασιοποίησης, του διαβάσματος και της ενδοσκόπησης,  σε μια περίοδο με έντονα δραματικά χαρακτηριστικά , που  εκδηλώνονται μέσα από πολλαπλές εξελίξεις και γεγονότα , τα οποία συχνότατα δεν έχουν καμιά  λογική αλληλουχία μεταξύ τους. Τι θα συνέβαινε όμως αν έχανε ο άνθρωπος την προσμονή του καλοκαιριού; τι άλλο θα του είχε απομείνει;

Ακόμα όμως  και σήμερα , την εποχή των μεγάλων οικολογικών ανακατατάξεων  και των τόσων  άδικων θανάτων, που θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί , λέει η εμπειρία, οι ειδήσεις δεν είναι το πιο φαντεζί κομμάτι των ημερών. Τα μπάνια των ανθρώπων, η ξεκούραση, οι  σύντομες αποδράσεις τους, συχνά, αν και δεν ξέρω για πόσο καιρό ακόμη, εξακολουθούν να ιεραρχούνται από τα μίντια,  τουλάχιστον σε μια σχετικά ουδέτερη από γεγονότα ημέρα, στην κορυφή της ειδησεογραφικής σκαλέτας.  Έστω κι από συνήθεια. Λες και ορισμένοι υπερβαίνουν το καθημερινό τους καθήκον,  θέλοντας να αποτίσουν φόρο τιμής σε κάποιες περασμένες εποχές ανεμελιάς κατά τις οποίες το καλοκαίρι  ως παθητική ιεροτελεστία μας υπενθύμιζε διαρκώς ότι το μόνο που χρειάζεται οπωσδήποτε η ανθρωπότητα για να δει τα πράγματα με μεγαλύτερη καθαρότητα και διαύγεια είναι μερικές εξασφαλισμένες εβδομάδες ξεκούρασης. Τότε που το καλοκαίρι δεν έμοιαζε ούτε κατά διάνοια με το σημερινό αυστηρό προιστάμενο που μας κρατάει σε κατάσταση διαρκούς ομηρείας και απειλής,   ούτε και η φύση με την ανεξιχνίαστη υστερική θεότητα που έχει απολέσει κάθε έλεγχο της δύναμης  της και εκδηλώνει με σχεδόν παιδιάστικη  ασπλαχνία την  παντοδύναμη σοφία της κυριαρχίας της . Γι αυτό και τούτες τις ημέρες  η επικαιρότητα αφήνει  πάνω στους ανθρώπους  ένα βαθύτερο ψυχολογικό  αποτύπωμα , είτε αυτοί την παρακολουθούν  αυτοπροσώπως και  σε πραγματικό χρόνο είτε τους μεταφέρεται ως τοξικός απόηχος μέσα από τα φίλτρα της υποκειμενικής παρέμβασης των οικείων τους.

Κι ύστερα τι; Σκέφτεται κανείς  ότι μετά από ένα τέτοιο καλοκαίρι ο υπόλοιπος χρόνος θα είναι ενδεχομένως πολύ δύσκολος για πολλούς. Επειδή, σίγουρα, θα υπάρξουν λίγοι που θα κατανοήσουν την αναγκαιότητα των καιρών και θα έχουν και την πολυτέλεια να προσαρμοστούν στα νέα πιεστικά δεδομένα.  Τι θα συμβεί όμως με τον ασθμαίνων άνθρωπο  της καθημερινότητας που δε θα έχει ούτε τον καιρό ούτε τη διάθεση  να αναλογιστεί γύρω από  ζητήματα που αφορούν το μέλλον της χώρας, της Ευρώπης ή του πλανήτη γενικά;  Πώς να του ζητήσεις αυτουνού ,  όταν δεν έχει εξασφαλίσει ούτε τα στοιχειώδη για τον ίδιο και την οικογένειά του, κι  έχει συνηθίσει να ζει με την κάθε άλλο παρά απατηλή αίσθηση ότι συνεχώς  μικραίνουν οι απαιτήσεις του, να μπορεί να σκέφτεται και να δρα  σ ένα διαφορετικό, βαθύτερο επίπεδο , σταθμίζοντας τους κινδύνους που προκύπτουν από την εικονική υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων του απέναντι στη νέα περιβαλλοντική πραγματικότητα και την αψήφηση των κινδύνων που προκύπτουν από αυτή;


Ζούμε πολλές ζωές για να οδηγηθούμε σε κάποιες στιγμές και μόνο. Ωστόσο, η αλήθεια είναι, ότι  έναν άνθρωπο  εξαντλημένο από όλες τις δυσκολίες μιας σύγχρονης και απαιτητικής καθημερινότητας πολύ  δύσκολα μπορεί  να του ζητήσει κανείς   να συντονιστεί με τα σύγχρονα δεδομένα της . Το μεροδούλι μεροφάι πάντοτε θα κυριαρχεί   έναντι της ευρείας σκέψης. Και μερικές φορές  η ίδια η στασιμότητα που βιώνει και φαίνεται ως ένα βαθμό να τον εξυπηρετεί  ως ένας επιμελής οδικός χάρτης κατά τον αγώνα της προσωπικής του επιβίωσης, ερμηνεύεται τελικά ως παράγοντας σταθερότητας και ασφάλειας. Χάνοντας όμως  τη σημασία των λέξεων που σηματοδοτούν τους στόχους και την αέναη αναζήτησή τους, ο κουρασμένος άνθρωπος του σήμερα  καταδικάζεται να μείνει  δέσμιος του παρελθόντος, πηγαίνοντας ολοταχώς προς μια διαρκή επανάληψη του λάθους.


Παρασκευή 16 Αυγούστου 2019

Italy 2019


Όλα από την αρχή, λοιπόν. Με τα πράγματα που μετρούν για σένα να γίνονται, μετά από κάθε σου ταξίδι, όλο και πιο ξεκάθαρα   ! Με εκείνα που πρέπει να σβηστούν να σταχυολογούνται κατά την επιστροφή σου. Γιατί και η επιστροφή ταξίδι είναι με διαδρομή και προορισμό .   Μέσα σε λίγα λεπτά γεμίζω μερικές σελίδες  ακατάληπτες ταξιδιωτικές σκέψεις. Η μουσική  με κάνει να θέλω να γράψω ξανά για ένα λόγο! Αφήνει απροστάτευτη τη φυσική ροή της σκέψης . Σε ενθαρρύνει να αντιμετωπίσεις τις παιδικές ασθένειες της γραφής,  την παθολογική αναβλητικότητα! Δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα σε ένα χαμένο παιχνίδι ώστε να σταματήσεις πια να νοιώθεις ήρεμος , και να θέλεις να νοιώθεις όσα περισσότερα μπορείς.  Νιώθω, λοιπόν, ότι με τη μουσική έχω βρει τον παράγοντα που με κρατά δεμένο στη θέση μου για να γράψω.  Επειδή τη μουσική την ντρέπομαι! Και παρουσία της δε θα μπορούσα ποτέ να εγκαταλείψω  την προσπάθεια. Άλλωστε, η μουσική είναι εκεί για να σου υπενθυμίσει ότι κανένα σημαντικό κείμενο δεν έχει γραφτεί βασιζόμενο σε μετριοπαθή συναισθήματα. Τώρα, βρίσκομαι ξανά στο κατάστρωμα ενός πλοιαρίου που διαπλέει τη λιμνοθάλασσα της Βενετίας…Στην πανέμορφη ίριδα της πόλης απλώνεται μια βιολετιά απόχρωση.  Η νύχτα τριγυρνά στου ορίζοντα τη φθίση.   Άραγε οι λέξεις θα πάρουνε μορφή; Και πως θα μοιάζουν τότε;

Τρίτη 13 Αυγούστου 2019

Live Streaming


Ένα αδύναμο λουλούδι
φύτρωσε στην καμένη γη
δεν είναι ώρα για τραγούδι
ούτε για αυτοκριτική

μην το κοιτάς απελπισμένε
λες κι όλα έχουν πια κριθεί
αστο να ζήσει ερωτευμένε
δεν έχει νόημα να κοπεί

αστο να ζήσει ερωτευμένε
κι ίσως αλλάξει την τροπή
μην το κοιτάς απελπισμένε
αν έχεις πια παραιτηθεί

σε Live Streaming κι επιτόπου
υποτιμώντας τη στιγμή
σβήνει το στίγμα του ανθρώπου
που αναζητά αποδοχή

κι ενώ οι ρίζες μας βαστάνε
για ένα καπρίτσιο της στιγμής
ξεριζωνόμαστε, φτουράμε
από τα χέρια μας θαρρείς


Κυριακή 11 Αυγούστου 2019

Όλα ξεχνιούνται


Όλα τα σβήνει η βροχή
και ξεπερνιούνται
μέσα στη θέα την αχνή
όλα ξεχνιούνται

όλα ξεχνιούνται ένα πρωί
σαν άδειος κρότος
κι όποιος ζητά να ξεχαστεί
ξεχνιέται πρώτος

έτσι ξεχάστηκες κι εσύ
κι εγώ από σένα
κι ούτε αν με σκέφτεσαι πολύ
είναι πια θέμα

όλα όσα φέρνει η ζωή
κι όλοι  ξεχνιούνται
μα υπάρχει πάντα μια στιγμή
που όλοι θυμούνται

Αν έβλεπες πως χάρηκα
Όταν έγινες μανούλα
Και σβήστηκε απ το τσάκρα σου
Το ίχνος δυο εραστών
Κι ας έμειναν τα αγέννητα παιδιά μου
Σε βαρκούλα
Βαθιά μέσα στα σπλάχνα σου
Παιδιά μεταναστών



Study of color