Κυριακή 29 Δεκεμβρίου 2019

Τρεις Αδελφές (Άντον Τσέχοφ) από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος



Οι ήρωες και οι ηρωίδες του Άντον Τσέχοφ κινούνται  γρηγορότερα από την πραγματικότητα που τους περιβάλλει. Τα έχουν σχεδόν όλα εκτός φυσικά από εκείνα που ποθούν. Κι ώσπου να βρεθούν σε κάποια μορφή σύμπτωσης με τους συνήθως άξεστους, αμόρφωτους, ακατέργαστους,  συνανθρώπους τους, καταρρέουν κάτω από το αβάστακτο φορτίο  του παγωμένου  χρόνου. Ασφυκτιούν μακριά από τα όνειρά τους. Όνειρα μικρά, καθημερινά, ανέξοδα, μα τόσο μακρινά και δυσδιάκριτα  που μέχρι να τα πλησιάσουν εκείνα ξεθωριάζουν κι εξαφανίζονται.
Ξεφυσούν, βολοδέρνουν, ασφυκτιούν σ ένα στενάχωρο πλαίσιο.  Αγωνιούν για το περιβάλλον, για το μέλλον της ανθρωπότητας, ξεσπούν πάνω στον εαυτό τους , ερωτεύονται τους λάθος ανθρώπους και απορρίπτουν τον έρωτα εκείνων που τους ερωτεύονται . Θεωρώντας ότι το μόνο νόημα που έχει η ύπαρξή τους είναι να προετοιμάσει το έδαφος  για να ζήσουν  οι επόμενοι  μια καλύτερη ζωή , απευθύνονται με δέος και τρυφερότητα  προς το  μελλοντικό άνθρωπο, αναζητώντας μια θετική ετυμηγορία. Μια ταπεινή αναγνώριση για τη μεγάλη θυσία τους. Για την αδυναμία τους να διεκδικήσουν αυτά που ονειρεύονται.
Οι «Τρεις Αδελφές» του Άντον Τσέχοφ στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών σε σκηνοθεσία του Λιθουανού  σκηνοθέτη Τσέζαρις Γκραουζίνις.

Δευτέρα 23 Δεκεμβρίου 2019

Τα Πάθη του Χριστού (Acto da Primavera) 1963-Manoel de Oliveira


Η ταινία του Μανοέλ ντε Ολιβέιρα "Τα Πάθη του Χριστού" θεωρείται ένα από τα διαμάντια του πορτογαλικού σινεμά. Κι επειδή, έτσι κι αλλιώς, με τις πορτογαλικές ταινίες δε βρισκόμαστε σε συχνή επαφή, σκέφτηκα να αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία και να κάνω μια σύντομη αναφορά σε μια λιγάκι παραγνωρισμένη ταινία.

 Οι κάτοικοι ενός μικρού παραθαλάσσιου χωριού της Πορτογαλίας ετοιμάζονται, με ιδιαίτερη θέρμη, να αναπαραστήσουν τα Πάθη του Χριστού. Όχι τυχαία, αυτές οι προετοιμασίες ξεκινούν σ ένα υπαίθριο κουρείο όπου ένας άντρας περιποιείται ένα συγχωριανό του που πρόκειται να υποδυθεί το Χριστό. «Να προσέχεις, γιατί έχω να διαδραματίσω ένα πολύ σημαντικό ρόλο» λέει ο χωρικός στον κουρέα.  Κι εκείνος του απαντάει αμέσως: «Όλοι μας έχουμε να διαδραματίσουμε ένα σημαντικό ρόλο».  Όχι τυχαία, λίγο πριν το τέλος ένας άλλος άνδρας αναμετράται με τον θάνατο, κουβαλώντας τις βαρυσήμαντες ενοχές του. Ο Ιούδας. Ως σημαδεμένο ανεπιθύμητο πρόσωπο αναζητά την πληρωμή μιας άλλης προδοσίας, αυτή τη φορά απέναντι στον ίδιο τον εαυτό του.

 Από την πλευρά του σκηνοθέτη της ταινίας  Μανοέλ ντε Ολιβέιρα τα «Πάθη του Χριστού» παραλληλίζονται άμεσα με τους σύγχρονους πολέμους και τα  κοσμοϊστορικά γεγονότα που συνέβησαν τη δεκαετία του 60.
Χρησιμοποιώντας ένα γρήγορο  μοντάζ εικόνων ο Ολιβέιρα αναδεικνύει την περίτεχνη σκηνοθετική του ματιά , ακολουθώντας  με γραμμική αφήγηση ολόκληρο το χρονικό  του μαρτυρίου.

Σάββατο 21 Δεκεμβρίου 2019

Skopje (Σκόπια) 2019










Οι βόρειοι γείτονές μας (Βορειομακεδόνες, σλαβομακεδόνες, σκοπιανοί) δεν είναι από εκείνους που μπορεί να ακούσεις να λεν πως θ άλλαζαν τον κόσμο. Αντιθέτως, ο κόσμος δεν θ άλλαζε ποτέ για εκείνους. O καιρός υπήρξε γι αυτούς επιτακτικός, επιθετικός, βίαιος! τώρα, δίνουνε την τελευταία ίσως μάχη με λιγοστά πια πολεμοφόδια.

Ένας λαός , όμως, που ξεμένει από στόχους δυνατούς και γενναίους είναι καταδικασμένος να μείνει δέσμιος του παρελθόντος. Σ εμάς αναφέρομαι πρωτίστως μα και σ εκείνους, χωρίς φυσικά να αποτελούν εξαίρεση και τα υπόλοιπα Βαλκάνια. Πάσης φύσεως και προέλευσης ακραίες φαντασιώσεις, πάντοτε θα σχηματίζουν  ένα τεράστιο τοίχο που θα ανακόπτει τα βήματα των γεφυροποιών.
Και μια που μιλάμε για γέφυρες στην από κεί πλευρά της εικονιζόμενης γέφυρας στα Σκόπια , εκεί δηλαδή όπου κυριαρχεί το αλβανικό στοιχείο, η τουρκική παρουσία είναι ήδη πολύ έντονη και γενικά τα τζαμιά αυξάνονται με φοβερή ταχύτητα. Δε θέλω να επεκταθώ. Εκείνοι που καταλαβαίνουν είναι αρκετοί…


Τρίτη 17 Δεκεμβρίου 2019

Sketch


Documentary Comic #1


Σ ένα συνοικισμό κοντά στην πόλη Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, στην αυτόνομη επαρχία της Γαλικίας, στη Δυτική Ισπανία, κάποιοι χριστιανοί μοναχοί συλλέγουν σταγόνες βροχής. Με το παραμικρό ψιχάλισμα του Ιουλίου βγαίνουν έξω από τα μοναστήρια τους κρατώντας κάτι τεράστιους ασημένιους δίσκους. Όταν η προσέλευση των προσκυνητών στο Σαντιάγο ντε Κομποστέλα γίνεται μεγάλη,  χρησιμοποιούν το ελάχιστο βρόχινο νερό που έχει παραμείνει μέσα στους δίσκους για να καταβρέχουν τους πρώτους επισκέπτες.   Τα  πρόσωπά τους είναι εμφανώς κατσιασμένα, ταλαιπωρημένα από τον ήλιο και την ξηρασία αλλά χαμογελούν. Στα πρόσωπα των προσκυνητών έχει διαγραφεί ένα παράξενο χαμόγελο αλλά είναι μια χαρά. «Τι είδατε κατά τη διάρκεια της διαδρομής σας;» είναι η  ερώτηση που απολαμβάνουν να κάνουν με την ψυχή τους. Σύμφωνα με την παράδοση, οι παραισθήσεις που βλέπουν οι προσκυνητές κατά τη διάρκεια της διαδρομής χαρίζουν αιώνια έμπνευση στους καλλιτέχνες. Η παράδοση δε λέει τίποτα για τους υπόλοιπους.
‘Όταν το φως εξατμίζεται από τον ουρανό και οι άνθρωποι χρησιμοποιούν λάμπες, δαυλούς και άλλες συσκευές για φωτισμό, τα έγκατα του μυαλού τους ξεχειλίζουν από λάβα. Είναι σίγουροι πως υπάρχουν μυστικά κουμπιά που προκαλούν το άδειασμα των μυαλών από τις ψευδαισθήσεις που βλέπουν  κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Κάποιος είχε δει ότι ένας τεράστιος σκύλος είχε κατακρεουργήσει  μέσα σε μια παράγκα την οικογένειά του. Η ζεστασιά που είχε νιώσει μέσα του όταν είχε πρωτακούσει το γρύλισμά του είχε σβήσει  γρήγορα. Η οικογένειά του αποδεκατιζόταν, οι αγαπημένοι του ένας ένας έπεφταν νεκροί.
Κι όταν, ο σκύλος, οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος   ενώπιον της δικαιοσύνης , στη Λισαβόνα, ο  δικαστής αγνόησε  την πρόταση του εισαγγελέα και τελικά τον κήρυξε αθώο.
Κάποιος άλλος κοίταξε μια λακκούβα με νερό, σκύβοντας από πάνω της. Είδε ένα καθρέφτη όπου εμφανίστηκαν οι μορφές δύο ρομπότ να σέρνουν με το ζόρι ένα μικρό αγόρι έως το τέλος της διαδρομής. Τους είχε ήδη συναντήσει αλλά δεν τόλμησε να τους πιάσει κουβέντα.
Κάποιος τρίτος άπλωσε το δάχτυλό του για να ζωγραφίσει τον ουρανό.
«Η τρέλα χτυπά την πόρτα» έλεγε αργότερα στους μοναχούς που τον περιέλουζαν με τις σταγονίτσες τους.
«Οι χυμοί της γης με ξύπνησαν ολοκληρωτικά» ,είπε αργότερα περιγράφοντας την εμπειρία της διαδρομής ένας άλλος, ενώ χάιδευε  μια ακτίνα του ήλιου μπροστά στη θέα του Ατλαντικού ωκεανού

Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2019

Fractured 2019 (Το κάταγμα)

Κατατρεγμένος από το τραυματικό παρελθόν του άντρας στα πρόθυρα νευρικής κατάρρευσης. Προσπαθώντας να συλλέξει  πληροφορίες για την τύχη των αγαπημένων του προσώπων , στην παγωμένη ρεσεψιόν ενός απόμακρου και μυστηριώδους νοσοκομείου, ο Ray Monroe καταλήγει να αμφισβητεί τα ίδια τα λεγόμενά του.  

Ένα ατύχημα που συνέβη στην κόρη του το προηγούμενο βράδυ τους είχε οδηγήσει, μαζί με τη γυναίκα του, εκεί,  Αφού έχει τελειώσει με όλα τα διαδικαστικά που απαιτεί η νοσηλεία της κόρης του στο νοσοκομείο  τις αφήνει, γυναίκα και κόρη, στα χέρια ενός έμπειρου γιατρού που τις οδηγεί αμέσως στους υπόγειους θαλάμους του κτηρίου. Για προληπτικούς λόγους, η μικρή πρέπει να υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου.
Μετά τα ίχνη τους χάνονται και ο άντρας προσπαθεί να αποδείξει πως τα όσα ισχυρίζεται δεν είναι αποκυήματα μιας διαταραγμένης φαντασίας, αλλά πραγματικά γεγονότα.
  
 Το ψυχολογικό θρίλερ του Brad Anderson «Το Κάταγμα-Fractured» σε κρατάει σε μια διαρκή κατάσταση αμφιβολίας σχετικά με τα τεκταινόμενα μέσα  στα υπόγεια του μυστηριώδους νοσοκομείου. Ταυτόχρονα , δε σου επιτρέπει ούτε στιγμή να εμπιστευτείς πλήρως τους ισχυρισμούς του Ray Monroe, ο οποίος βρίσκεται σε μια ψυχολογική κατάσταση εμφανώς οριακή, με στοιχεία αυτουπονόμευσης.  Ενισχύοντας με υποτυπώδεις φωτιστικές παρεμβάσεις τη δυσοίωνη ατμόσφαιρα που κυριαρχεί στο ζοφερό σκηνικό του νοσοκομείου, με σφιχτό μοντάζ και ρευστή σκηνοθεσία ο Anderson καταφέρνει να ενισχύσει την αίσθηση της παραμόρφωσης δημιουργώντας  σασπένς και μυστήριο. Αλλά υπάρχει κι ένα δεύτερο επίπεδο στον οποίο οι άνθρωποι, πότε αδιάφοροι και βιαστικοί, πότε ανίκανοι να αντιληφθούν τα συναισθήματα των άλλων, σε μια ζωή χωρίς περιθώρια ανάπαυλας, χωρίς περιθώρια να δώσουν κάτι από τον εαυτό τους, να τείνουν χέρι βοηθείας προς ανθρώπους που ψάχνουν απεγνωσμένα να βρουν το δίκιο τους,  συνηθίζουν να βυθίζονται στην απάθεια, να γυρίζουν αλλού το κεφάλι σε οτιδήποτε απειλεί να ματαιώσει την ολοκλήρωση της  δουλειάς που για εκείνους επείγει.