Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

Περπατάει ο γάιδαρος;


Υπάρχει μόνο μία δυνατότητα για να διαφύγει κανείς από την σκληρή καθημερινότητα των μεγάλων αστικών κέντρων. Να αποφασίσει πως είναι σκόπιμο να ελαχιστοποιήσει τις μετακινήσεις του στην πόλη. Πρακτικά όμως μια τέτοια σκέψη είναι μη υλοποιήσιμη, καθώς κανένας ελεύθερος και συνειδητοποιημένος άνθρωπος δεν θα επέλεγε με ευκολία την εκούσια γκετοποίησή του. Τον αποκλεισμό του από τον παλμό του τόπου διαμονής του. Άρα απομένει να πληρώνει το αντίτιμο που απαιτεί η συμμετοχή του στη ζωή της πόλης του, το οποίο επιβαρύνεται με ρυθμούς που θα ζήλευε και η πιο πληθωριστική οικονομία.
Στην Αθήνα, η κατάσταση είναι γνωστή εδώ και πολλά χρόνια. Κάπως πήγε να διορθωθεί με το μετρό που έδωσε στην πόλη μια βαθιά ανάσα ανακούφισης που όμως όσο γρήγορα μεταφράστηκε σε μια σύντομη αναγέννηση του ιστορικού κέντρου, τόσο γρήγορα ξεθύμανε σαν αίσθηση, με συνέπεια την επώδυνη επιστροφή στις εικόνες των αρχών της δεκαετίας του 90.
Η σύνδεση του καθημερινού πολίτη με την οικονομική και κοινωνική ζωή συναντάει εκατοντάδες προσκόμματα. Οι συνεχείς κινητοποιήσεις στα συγκοινωνιακά μέσα δημιουργούν στην πόλη ασφυκτικές συνθήκες που επιτείνουν το κλίμα απαισιοδοξίας που έχει φωλιάσει στις ψυχές των ανθρώπων.
Στη Θεσσαλονίκη, τα πράγματα χειροτερεύουν μέρα με την ημέρα. Εκεί ακόμα μετρό δεν υπάρχει, τα μέσα μαζικής μεταφοράς απαξιώνονται διαρκώς, με την παράλογη αύξηση του αντιτίμου, την κακοσυντήρηση, την έλλειψη πόρων για την ανανέωση του στόλου. Οι πολίτες της αρέσκονται να χρησιμοποιούν το αυτοκίνητό τους για πάσης φύσεως μετακινήσεις, ενώ οι ποδηλατοδρόμοι χάσκουν αχρησιμοποίητοι αποδεικνύοντας ότι απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για την εκπαίδευση ενός λαού που θέλει να μάθει να ζει σε βιώσιμες συνθήκες. Μ αυτά και μ αυτά η πόλη έχει μετατραπεί σε πρωταθλήτρια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Παρατηρεί κανείς τελευταία ότι δυσχεραίνουν διαρκώς ακόμα και οι δυνατότητες βαδίσματος στα πεζοδρόμια. Λίγο τα έργα του μετρό, λίγο η εκτόξευση της υπαίθριας λαθραγοράς έχουν αποστερήσει από τους πολίτες το δικαίωμα να περπατούν στην πόλη τους. Ακόμα και η παραδοσιακή κυριακάτικη βόλτα στην παραλία κατά μήκος της θάλασσας έχει μετατραπεί σε μια παράξενη εμπειρία, που πρέπει κανείς να ζήσει για να καταλάβει. Το ήδη στενό πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Νίκης που διαχωρίζει τον δρόμο από την θάλασσα έχει χωριστεί σε τρεις λωρίδες. Μόνο η μεσαία από αυτές, η μικρή, διατηρείται για περιπατητική χρήση. Η αριστερή αποτελεί τον ποδηλατοδρόμο, με τους δύσμοιρους τους ποδηλάτες να αντιμετωπίζονται από τους θυμωμένους διαβάτες ως μέρος του προβλήματος. Η δεξιά πλευρά έχει καταληφθεί από πλανόδιους μικροπωλητές, που εκθέτουν την λαθραία πραμάτεια τους στα γεμάτα ενδιαφέρον μάτια ενός διαρκώς αυξανόμενου κοινού.
Υπάρχει όμως και μια αισιόδοξη διαπίστωση μέσα σ αυτό το ανυπόφορο στριμωξίδι.Ότι τα προβλήματα τα προκαλούμε συνήθως οι ίδιοι οι πολίτες στους εαυτούς μας, με τις συνήθειες, τις παραβλέψεις και τις επιλογές μας. Σ αυτό το πνεύμα η αξία μιας κάποιας υποτυπώδους οργάνωσης της κοινωνικής ζωής, έρχεται με απίστευτη σφοδρότητα για να πείσει και την πιο αυτοσχεδιαστική φύση, ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελεύθερη βούληση και δράση χωρίς την δέσμευση των πολιτών σε κάποιους στοιχειώδεις κανόνες κοινής διαβίωσης και σεβασμού, οι οποίοι ουσιαστικά συμπληρώνουν την έλλειψη παιδείας που οδηγεί στην εξάρτηση από τους θεσμούς.
Το βέβαιο είναι ότι μια άλλη μικροπραγματικότητα είναι σίγουρα εφικτή. Και η Παιδεία θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή της. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι το αν θα μπορούμε κάποτε να απολαμβάνουμε μια ωραία βόλτα στην πόλη μας, να φτάνουμε στην δουλειά μας στην ώρα μας, να αναπνέουμε καθαρό αέρα και να διατηρούμε μια πνευματική ηρεμία κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα εξαρτηθεί άμεσα από το εκπαιδευτικό ζήτημα. Η απόκτηση κουλτούρας και μόρφωσης είναι πιθανότατα η λύση στο μεγαλύτερο μέρος των προβλημάτων μας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου