Πέμπτη 24 Μαρτίου 2011

Η άσβεστη δάδα της μοιρολατρείας


Για να βιοποριστεί ένας ζωγράφος συχνά στις μέρες μας αναγκάζεται να ασκήσει την τέχνη της αγιογραφίας. Μια τέχνη που παραμένει εκουσίως στάσιμη και στατική αντανακλώντας τις θεοκρατικές δομές, τα μονοσήμαντα μηνήματα και τη μονοδιάστατη αισθητική θεώρηση που έλκει την καταγωγή της από την περίοδο της άνθησης του Βυζαντίου. Πρόκειται για την αισθητική του ιερού και απαράβατου, μια επιβίωση καθαρά θεολογική που εκφράζει την οπτική του δεσμευμένου σε μεταφυσικές αγκυλώσεις θεατή.

Η παραπάνω διαπίστωση μπορεί δικαιολογημένα να εκληφθεί ως μια αιχμηρή διαπίστωση σχετικά με την παράξενη και συχνά ανεξήγητη πραγματικότητα που μας περιβάλλει, αλλά και ως μια κοινωνιολογικής φύσεως παρατήρηση που επιδιώκει να συλλάβει μια πόζα της ιστορικής συγκοιρίας προκειμένου να εξηγήσει τον ψυχολογικό και κοινωνικό αναβρασμό που συναντάται στις μέρες μας.

Μέσα λοιπόν από μια απλή περιπτωσιολογική ανάλυση των επιλογών που διατηρεί σήμερα ένας καλλιτέχνης για να επιβιώσει, ασκώντας την τέχνη του, και των αποφάσεων που τελικά λαμβάνει, κατανοούμε βαθύτερα την εποχή μας και τον σημερινό άνθρωπο.

Διότι η Τέχνη και ο καλλιτέχνης ποτέ δεν έπαψαν να λειτουργούν ως αγωγοί κοινωνικής θερμότητας, εμψυχωτές των αποθαρρυμένων μαζών, αλλά και φορείς αποκωδικοποίησης των πιο περίπλοκων συναρτήσεων της καθημερινότητάς μας.

Ποιος είναι λοιπόν ο παράγοντας που ωθεί σήμερα ένα ζωγράφο στην απόφαση να απαρνηθεί την ποικιλία των ζωηρών χρωμάτων της παλέτας του αλλά και των απεριόριστων εκφραστικών του μέσων προκειμένου να υποστεί έναν τόσο θεαματικό συμβιβασμό ώστε να συνεχίσει την υλοποίηση του θαύματος της δημιουργίας δια μέσου μιας οδού που πιθανότατα δεν τον εκφράζει καλλιτεχνικά;

Τι είναι αυτό που τον παρακινεί να εγκαταλείψει τη θεματολογία της χαράς, της αισθητικής ωρίμανσης, του συναισθηματικού πλούτου, και της αισιόδοξης ενατένισης για να εξαντλήσει τη δημιουργικότητά του, στην απεικόνιση αποστεωμένων μορφών και τυρρανισμένων ψυχών;

Αναντίρρητα είναι η δύναμη της ανάγκης για επιβίωση που συντριπτικά υπερκερνά κάθε είδους δημιουργική ανησυχία.

Και σε τι είδους κοινωνία άραγε ζούμε, όταν γνωρίζουμε ότι στην τσέπη ενός ζωγράφου φθάνουν ζεστά χρήματα συνήθως όταν ξεχνάει την καλλιτεχνική διάσταση που απελευθερώνει το ανθρώπινο πνεύμα από την νωθρότητα, την παθητική νωχέλεια, την μοιρολατρεία, την πένθιμη μιζέρια και την εσκεμμένη παραχώρηση της βούλησης για να αναπαραστήσει ανθρωπόμορφα τοτέμ βουτηγμένα σε αδιασάλευτα χρώματα και αξεκούνητες πόζες;

Ποιοι είναι λοιπόν οι λόγοι που η αναπαραγωγή της θλίψης, της ματαιότητας και της υπεραπλούστευσης της θυσίας χαρίζουν σήμερα στον δημιουργό σημαντικότερους πόρους απ ότι η αναδημιουργία της χαράς, της ομορφιάς, της ελπίδας και του ενθουσιασμού;

Προφανώς οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω ρητορικά ερωτήματα να είναι υπαρκτές και να κρύβονται σε προσεγγίσεις και θέματα ιστορικής τάξεως.

Πιθανότατα όμως η εποχή αυτή που ζούμε, ειδομένη από κάποια ιστορική απόσταση μετά την παρέλευση μερικών εκατοντάδων ακόμα χρόνων να ομοιάζει ξεκάθαρα με κάποιες από τις καλλιτεχνικές και θεολογικές αποφάνσεις που δραπέτευσαν μετά τη δεύτερη άλωση από το φλογισμένο βυζάντιο για να διατηρήσουν άσβεστη τη δάδα της θεοκρατικής αντίληψης των πραγμάτων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου