Τρίτη 19 Νοεμβρίου 2013

Δημοκρατία a la carte

Παρακολουθώντας πριν από λίγες ημέρες στο κανάλι της Βουλής ένα ντοκιμαντέρ της δεκαετίας του 1980 σχετικά με τα έργα και τις ημέρες της χούντας των συνταγματαρχών, είδα τον Στυλιανό Πατακό, μεγαλόσχημο στέλεχος της δικτατορίας, να δηλώνει απερίφραστα αμέσως μετά τη σύλληψη Παναγούλη για την απόπειρα δολοφονίας εναντίον του δικτάτορα Παπαδόπουλου, ότι «η Δημοκρατία δεν εκδικείται».

 Ακολούθησαν εκτεταμένα στιγμιότυπα από τις δίκες των Απριλιανών όπου και εκεί η χρήση της λέξης δημοκρατία έδινε και έπαιρνε μαζί με τις υπεκφυγές και την άρνηση ανάληψης ευθύνης για τα γεγονότα του πολυτεχνείου.  Γρήγορα καταλάβαινες ότι αυτοί οι άνθρωποι πίστευαν πραγματικά ότι ασχέτως με το γεγονός ότι  είχαν καταλύσει το σύνταγμα και το ελληνικό κοινοβούλιο,  υπηρετούσαν το ύψιστο των πολιτευμάτων. Δημοκράτες λοιπόν κι οι Απριλιανοί, δημοκράτες και οι σημερινοί. Μόνο που σήμερα γνωρίζουμε ότι τότε δεν λειτουργούσε καθόλου η δημοκρατία. Μετά από μερικά χρόνια θα λέμε άραγε το ίδιο για τη σημερινή κατάσταση; Στρατιωτική δημοκρατία τότε, λοιπόν,  αστική δημοκρατία σήμερα, λαϊκή δημοκρατία κάπου αλλού, δημοκρατία του όχλου ή  των ολιγαρχών παραπέρα. Τα δεκάδες πρόσωπα της δημοκρατίας φανερώνουν τον κάθε άλλο παρά εύγλυπτο και σαφή χαρακτήρα της.

 Ένας ορισμός της απαιτεί: εκεί που αρχίζουν οι ελευθερίες του άλλου να περιορίζονται οι δικές σου. Τότε, η νομοθετική εξουσία αναλαμβάνει να προσδιορίσει πια είναι αυτά τα δυσδιάκριτα όρια, η δικαστική εξουσία να τα ερμηνεύσει και η εκτελεστική εξουσία να τα επιβάλλει. Όμως το πνεύμα με βάση το οποίο κινητοποιούνται και συνεργάζονται οι τρεις βασικές και θεωρητικά ανεξάρτητες εξουσίες ετεροκαθορίζεται.


  Η επίδραση της εκάστοτε συγκυρίας πάνω στην άσκηση των εξουσιών δεν μπορεί να τις αφήσει ανεπηρέαστες. Και αναγκαστικά οι πολίτες αναγκαζόμαστε κάθε τόσο να οδηγούμαστε σ έναν επανακαθορισμό της έννοιας της δημοκρατίας, ενσωματώνοντας στον διογκούμενο κορμό της όλο και περισσότερους αστερίσκους, όλο και πιο ύποπτες υποσημειώσεις. Κι αυτό που βγαίνει πάντα τελικά στην επιφάνεια αυτής της κοινωνικής κινούμενης άμμου πάνω στην οποία κινούμαστε είναι ένα πολίτευμα θολό, ασαφές και γενικόλογο , που συχνά αφήνει παραπονούμενους όσους σέβονται τους κανόνες, ενώ οιστρηλατεί και καθησυχάζει όσους τελικά βρίσκουν τις άκρες. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου