H Καρδιά του Σκύλου (Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ)-Θέατρο Κιβωτός

Η «Καρδιά του Σκύλου» του σπουδαίου Ρώσου συγγραφέα, Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ είναι μια αλληγορία που αφηγείται την ιστορία ενός σκύλου, στον οποίο μεταμοσχεύεται η υπόφυση και τα γεννητικά όργανα ενός νεκρού άνδρα προκειμένου να δημιουργηθεί ένα εξελιγμένο νέο είδος. Ωστόσο, το ιατρικό πείραμα καταλήγει σε απόλυτη καταστροφή.

Κεντρικό θέμα, η μεταμόρφωση του ανθρώπου της εξουσίας. Αυτή ακριβώς η μεταμόρφωση που θα οδηγήσει στην αντίληψη ότι ο άνθρωπος της εξουσίας υπάρχει παντού, μέσα σε όλους μας και εκδηλώνει τις διαθέσεις του με την κάθε  δυνατή ευκαιρία. Μόνο ένα πράγμα διαφοροποιείται: η περίμετρος της επιρροής του.

 

Όμως,  η μεταμόρφωση του ανθρώπου της εξουσίας δεν είναι εντελώς ορατή . Ακόμα και οι ίδιοι οι άνθρωποι που υπηρετούν τις απαιτήσεις του δεν την βλέπουν. Τα εκτελεστικά του όργανα δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Αγωνιούν μέσα στην αβεβαιότητα.

Στην «Καρδιά του σκύλου» ο απαλός λόγος κλονίζεται και φθίνει. Η ευαισθησία δε βρίσκει απάντηση και παρηγοριά.

Τώρα, ο φόβος σφραγίζει απόλυτα τα όντα. Καμιά επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους.

Μόνο η σιδερένια πυγμή και η  αποφασιστικότητα φέρνουν κάποια, έστω προσωρινά αποτελέσματα.

Κανένα κοινό πλαίσιο. Καμιά δυνατότητα κοινής αναφοράς. Οι θύτες και τα θύματα σε ένα αέναο παιχνίδι ανταλλαγής ρόλων.

Ο άνθρωπος της εξουσίας δυναστεύει τα όντα ως μια αποστασιοποιημένη εκδοχή ενός αυταρχικού πατέρα.

Σπάνια πλησιάζει τα παιδιά του. Ακόμα πιο σπάνια τα ακούει. Όμως η εικόνα του υπάρχει σα μια ξεφτισμένη εκδοχή της ιστορίας. Σαν ένα αόρατο τοτέμ που καθορίζει τη μοίρα ολόκληρων γενεών, επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα να αμφισβητηθεί από κανέναν.

Και μαζί του έχουν χαθεί η τάξη και η ευαισθησία.

Απομένει το απόλυτο ψύχος της κενού. Ο δυνάστης δεν βρίσκεται πουθενά, όμως είναι πάντοτε παρόν.

Η απονέκρωση των αισθημάτων ενισχύει την απόλυτη μοναξιά.

Ο σκύλος γίνεται άνθρωπος, ανεπίδεκτος εκπαίδευσης και απροσάρμοστος. Σχόλιο βαθύ και θαρραλέο για την εποχή που διατυπώνεται.

Ξεχνάει πόσα υπέφερε από την ανθρώπινη κακοποίηση και ηδονίζεται να σκοτώνει τις αδέσποτες γάτες.

Ακόμα και το αγαθό της ανθρωπιάς εξευτελίζεται. Ακόμα και η αρχική τρυφερότητα της σχέσης δημιουργού δημιουργήματος γίνεται αδιέξοδη.

Εμπλουτισμένη από τους ήχους της κλασικής μουσικής και της όπερας η παράσταση που σκηνοθέτησε η Έφη Μπίρμπα αναδεικνύει τις πολλές θεματικές και τα ζητήματα ηθικής φύσεως που ξεπροβάλλουν μέσα από την ιστορία με σήμα κατατεθέν της παράστασης τη σωματικότητα. Το θέατρο γίνεται  ολοένα και πιο σωματικό, κάνοντας δύσκολη και επώδυνη τη ζωή των ηθοποιών. Η πνευματικότητα των έργων, τα αποστάγματα, τα εσώτερα μυστήρια μοιάζει να προσπαθούν να αναδυθούν μέσα από μια διαρκώς εντεινόμενη πίεση του σώματος να φτάσει προς τα άκρα των δυνατοτήτων του.