Τετάρτη 26 Μαΐου 2010

Η απελευθερωτική δύναμη της αιδούς



Πίνακας: Turner


Σε χώρες όπου έχει αναπτυχθεί ένα ισχυρό πλέγμα αξιών και κανόνων στην λειτουργία της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής, η ηθική απαξίωση ενός υποκειμένου, είτε λέγεται επιχειρηματίας, είτε πολιτικός, είτε πολίτης αποτελεί μέγιστη τιμωρία. Η αποκαθήλωση λόγου χάρη ενός επίορκου δημόσιου λειτουργού από τη θέση του ισοδυναμεί με δικαίωση των προσδοκιών της κοινής γνώμης και αποδεικνύει περίτρανα την ύπαρξη κράτους με ισχυρή θέληση και βούληση να εδραιώσει ένα πνεύμα ισονομίας.

Σε χώρες όμως, όπως η δική μας, όπου τα ηθικά ζητήματα αποτελούν φληναφήματα και θεωρητικές κωλοτούμπες, η ηθική απαξίωση ενός επίορκου λειτουργού, όχι μόνο δεν υφίσταται ως παραδειγματική τιμωρία, αλλά εν πολλοίς θεωρείται και ένα τυπικό χάδι του νόμου στους παραβάτες.

Απέχουμε λοιπόν παρασσάγγας, από την αξιακή δόμηση της κοινωνίας των αρχαίων προγόνων μας, όπου η κατάδειξη ενός προσώπου ως ανάξιου να υπηρετήσει την αθηναϊκή κοινωνία ισοδυναμούσε με την πιο αβάστακτη ποινή. Ένα αξιακό σύστημα που εξακολουθούν εντούτοις σε μεγάλο βαθμό να αξιοποιούν οι προηγμένες χώρες, που είχαν το προνόμιο να κατανοήσουν από πολύ νωρίς την λειτουργική χρησιμότητα της ύπαρξης διευρυμένης αιδούς σε μια κοινωνία. Κι εκεί ακριβώς βρίσκεται η ειδοποιός διαφορά μεταξύ του να ικανοποιεί μια εξουσία με ανθρωποθυσίες το θυμικό ενός λαού και του να του προωθεί λύσεις που προάγουν την λογική.
Άλλωστε, όπου υφίσταται αυτό το περίφημο αίσθημα της ντροπής, συμπληρώνει θεσμικά κενά και ατέλειες του νομικού συστήματος, ώστε η ανάπτυξή του, σκέφθηκαν οι αρχαίοι Έλληνες, να εξυπηρετεί στο μέγιστο βαθμό τόσο την καταπολέμηση της πολυνομίας όσο και την εύλογη επιθυμία των πολιτών να μην αισθάνονται ότι κινούνται σ ένα δαιδαλώδες και ασφυκτικό πλαίσιο επιβεβλημένων κανόνων και συμπεριφορών.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου