Σάββατο 23 Ιουλίου 2011

Το σκοτεινό κράτος


Στην ταινία του Ινδού σκηνοθέτη Μάικ Σιάμαλαν το «Σκοτεινό Χωριό» ένας τρομακτικός συμβολισμός αστικοποιεί σε εξαιρετικό βαθμό τις γνώσεις μας σχετικά με την λειτουργία των υπανάπτυκτων κοινωνιών. Δηλαδή εκείνων των κοινωνιών που δε αναπτύχθηκαν επαρκώς ώστε να διαθέτουν την στοιχειώδη ωριμότητα αυτοδιαχείρισης και την ικανότητα οργάνωσης, ελέγχου, επιβολής και εφαρμογής κανόνων για το συλλογικό συμφέρον.

Θυμόμαστε ότι, στο χωριό της εν λόγω ταινίας είχε εφευρεθεί ένας φόβος για να φυλάει «τα έρημα», αντικαθιστώντας την ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών, ικανών να κρατήσουν τους κατοίκους του δεμένους γύρω από μια υποτυπώδη συνοχή. Ένας φόβος υπερβατικός, μυστηριώδης και ανεξιχνίαστος που εξασφάλισε τις ευαίσθητες ισορροπίες σε μια κοινωνία που αγνοούσε τον εαυτό της.

Εν είδει θρύλου που επιβιώνει σε πείσμα των καιρών, αυτός ο φόβος εδράζεται στα έγκατα ενός παλιού σπιτιού, το οποίο κανείς δεν πλησιάζει, γιατί κρύβει ένα φοβερό μυστικό, που αν αποκαλυφθεί είναι ικανό να αναζωπυρώσει αρχέγονους τρόμους και απειλητικές καταστροφές.

Κατά ένα μαγικό τρόπο λοιπόν, αυτός ο φόβος του μυστηριώδους πλάσματος που κρύβει το παλιό σπίτι καταφέρνει να κρατήσει το χωριό σε μια τάξη που συνυπάρχει με την παράλληλη πραγματικότητα, όπως αποδεικνύεται.

Στην περίπτωση της Ελλάδας το σκοτεινό χωριό είναι η ίδια η κοινωνία και ο φόβος του απομακρυσμένου σπιτιού είναι το κράτος με τις επαπειλούμενες ποινές σχετικά με φορολογικά, ποινικά ή αστικά αδικήματα. Μαζί φυσικά με τα μέτρα που λαμβάνονται χωρίς να υλοποιούνται απουσία φορολογικής συνείδησης, φορολογικής δικαιοσύνης και αξιοπιστίας μηχανισμών είσπραξης. Έτσι, το αρχικό δέος των υποψήφιων παραβατών μετατρέπεται γρήγορα σε βεβαιότητα πάσης έλλειψης κινδύνου.
Έχω την εντύπωση ότι σήμερα βρισκόμαστε ακριβώς στο σημείο όπου και ο τελευταίος νομοταγής έως σήμερα φορολογούμενος πολίτης έχει αντιληφθεί ότι μέσα στο σκοτεινό σπίτι δεν κρύβεται απολύτως τίποτα, άρα δεν υπάρχει, κατ αυτόν, λόγος να μην κάνει ότι και οι υπόλοιποι.
Κι αν δεν μας συνέχει πια ούτε καν ο φόβος του ελέγχου τι μπορεί άραγε να το κάνει αυτό σε μια κοινωνία που δεν έχει κατανοήσει την ίδια της τη φύση;
Που δεν μπορεί να διαπαιδαγωγήσει τους πολίτες της σχετικά με τον τρόπο που λειτουργούν τα οργανωμένα κοινωνικά αναπτύγματα στη βάση μιας διαρκούς αλληλεπίδρασης;
Πριν από ένα χρόνο περίπου η κυβέρνηση προσπάθησε να δώσει στοιχεία κινηματικού χαρακτήρα στην υποχρέωση του Έλληνα πολίτη να κόβει και να ζητάει αποδείξεις. Υποτίμησε, όμως, το γεγονός ότι η συλλογή αποδείξεων αντιτίθεται στο life style status του σύγχρονου Έλληνα που όχι μόνο δεν συνειδητοποίησε ποτέ πόσο ευθέως ανάλογη είναι η σχέση που συνδέει την είσπραξη των φόρων με τους μισθούς και τα προνοιακά δικαιώματα που διεκδικεί, αλλά και που ποτέ δεν νοιάστηκε να μάθει από πού προέρχονται τελικά όλες αυτές οι δυσκολίες που πλήττουν την μισθοδοσία του και την καταναλωτική του αυθεντία.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι τελικά θα προχωρήσουμε με πολύ επώδυνο τρόπο.
Εκτός και αν αντιληφθούμε γρήγορα ότι δεν χρειαζόμαστε ούτε μυστηριώδη σπίτια ούτε φόβητρα για να προοδεύσουμε ως κοινωνία παρά μόνο συνειδητοποίηση, χειραφέτηση, ενεργητική αντίδραση και δημιουργικό πνεύμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου