FUNNY GAMES US (ΑΡΧΕΙΟ Β)

Πριν από λίγες μόλις ημέρες, είδα το «Funny Games US», του Michael Haneke και με χαρά μπορώ να πω ότι πρόκειται για μια ταινία που δεν υπολείπεται σε τίποτα από τη γερμανόφωνη «μητρική» της. Ταινία, την οποία, όπως θυμόμαστε, ο σημαντικός σκηνοθέτης, είχε γυρίσει πριν από δέκα περίπου χρόνια.

Το «Funny Games US», μια από τις πιο καθηλωτικές και αδυσώπητες για πολλούς δημιουργίες του Haneke, είναι η εξαιρετική εκείνη περίπτωση ταινίας που συνδυάζει όλα τα στοιχεία ενός σπουδαίου ψυχολογικού θρίλερ: απειλητική και σύνθετη, καλογραμμένη και σκηνοθετημένη εύστοχα και αφαιρετικά, με εσωτερική ένταση, αγωνία και ρυθμό, που την κάνουν απρόβλεπτη και αντικομφορμιστική από το πρώτο μέχρι το τελευταίο καρέ.

Στο ξεκίνημα της ταινίας, βλέπουμε μια τριμελή οικογένεια καθ’ οδόν προς το παραθεριστικό της, να παίζει στο αυτοκίνητο, ανέμελα, ένα παιχνίδι αναγνώρισης μουσικών επιλογών. Ξαφνικά, η μουσική αγριεύει, χωρίς συγκεκριμένη αιτία, και το αυτοκίνητο ζυγώνει σιγά σιγά στα πρώτα γειτονικά σπίτια. Η τοποθεσία είναι σχεδόν ειδυλλιακή: άπλα, καλοφροντισμένοι κήποι, ένα μικρό δάσος, μια όμορφη λίμνη και ένας ήλιος να «λούζει» ιδανικά το λυρικό τοπίο, όπου αναβλύζει χαλαρότητα, νωχέλεια και καλοκαιρινή ραστώνη. Οι γείτονες προπονούνται στο γκολφ και η συμπεριφορά τους μοιάζει λιγάκι παράξενη, «απόμακρη» τη χαρακτηρίζει η Άννα, την οποία υποδύεται η Naomi Watts. Στο σπίτι, η Άννα, θα καταπιαστεί αμέσως με τα του νοικοκυριού, ενώ ο άντρας της, George και ο μικρός τους γιος, Georgie, θα κατευθυνθούν, χωρίς βραδυπορία προς τη μαγευτική λιμνούλα, προκειμένου να ρίξουν στο νερό το μικρό τους ιστιοφόρο.

Η Άννα, θα δεχτεί την απρόσμενη επίσκεψη, δύο παράξενων νεαρών, ασπροφορεμένων από την κορυφή ως τα νύχια, καλοφροντισμένων και αρχοντικών, κολεγιακής κοπής και χάρης, και θα προσπαθήσει να τους εξυπηρετήσει, προτού διαπιστώσει ότι κάτι παράξενο συμβαίνει μαζί τους. Τότε ακριβώς θα καταφθάσει και ο άνδρας της και εκεί θα δημιουργηθεί ένα βίαιο επεισόδιο που θα δώσει στην ταινία το εναρκτήριο λάκτισμα μίας έντασης που κλιμακώνεται σταδιακά με τρόπο βασανιστικό, τόσο για τους συμμετέχοντες όσο και για τους θεατές του δράματος.

Οι δύο νεαροί, που σε πρώτη ανάγνωση δεν σου γεμίζουν και πολύ το μάτι, και που, ακριβώς αυτή τους η διάσταση είναι που τους κάνει τόσο απειλητικούς, θα εξυφάνουν αυτοσχεδιαστικά και θα υποβάλουν ολόκληρη την οικογένεια σε μια σειρά από χοντροκομμένα, γελοία, και άκρως επικίνδυνα και μαζοχιστικά παιχνίδια, προσπαθώντας να διασκεδάσουν, όπως, κυνικά παραδέχονται, την άχρηστη κενότητα της ύπαρξής τους.

Κι όπως ένας ιός, κάτι δηλαδή τόσο απειροελάχιστα μικρό, μπορεί να προκαλέσει την μεγαλύτερη καταστροφή που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, έτσι και αυτοί οι δύο νεαροί, άοπλοι, αδύνατοι, αγγελοπρόσωποι, με τις προσκοπικές τους φυσιογνωμίες, θα σπείρουν το θάνατο και τον πανικό στο ήσυχο παραθεριστικό καταφύγιο, μερικών ευυπόληπτων αστικών οικογενειών.

Είναι πραγματική αποκάλυψη, η συνέπεια και η πίστη του Haneke, στο αρχικό του σενάριο, αλλά και η οξύνοια με την οποία καθοδηγεί το “Funny Games US”, από τους αιφνιδιασμούς και τις εναλλαγές, στην παντελή έλλειψή τους και από τον πικρό και αναίτιο σαρκασμό, στην απελπισία και το βάθος της κακοτράχαλης ανθρώπινης φύσης. Κάθε μια από τις σκηνές διαπνέεται από ταραχώδη συναισθηματικά ρεύματα, και οι ερμηνείες, μακριά από στυλιζαρίσματα και επιτηδευμένα στησίματα, τσαλακώνουν δημιουργικά το προφίλ των ηθοποιών που τις αποδίδουν.

Η ταινία, είναι πολύ καλή- ένας κοσμικός ύμνος στο σύμπαν της ανθρώπινης κενότητας, στην πενία, που εκτός από «τέχνας» κατεργάζεται και εγκλήματα, και ο Haneke για να την κάνει βασανιστικά και επώδυνα αξέχαστη, σφραγίζει υποδειγματικά όλες τις ενδεχόμενες διεξόδους συναισθηματικής αποφόρτισης, ενώ δε χάνει και την ευκαιρία να ειρωνευτεί το μέσο, «κακομαθημένο» θεατή, προειδοποιώντας τον, ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν με τον απαλό τρόπο που είχε εκπαιδευτεί να τα αναμένει μέχρι σήμερα.
Πριν από λίγες μόλις ημέρες, είδα το «Funny Games US», του Michael Haneke και με χαρά μπορώ να πω ότι πρόκειται για μια ταινία που δεν υπολείπεται σε τίποτα από τη γερμανόφωνη «μητρική» της. Ταινία, την οποία, όπως θυμόμαστε, ο σημαντικός σκηνοθέτης, είχε γυρίσει πριν από δέκα περίπου χρόνια.

Το «Funny Games US», μια από τις πιο καθηλωτικές και αδυσώπητες για πολλούς δημιουργίες του Haneke, είναι η εξαιρετική εκείνη περίπτωση ταινίας που συνδυάζει όλα τα στοιχεία ενός σπουδαίου ψυχολογικού θρίλερ: απειλητική και σύνθετη, καλογραμμένη και σκηνοθετημένη εύστοχα και αφαιρετικά, με απόσταση, εσωτερική ένταση, αγωνία και ρυθμό, που την κάνουν απρόβλεπτη και αντικομφορμιστική από το πρώτο μέχρι το τελευταίο καρέ.

Στο ξεκίνημα της ταινίας, βλέπουμε μια τριμελή οικογένεια καθ οδόν προς το παραθεριστικό της, να παίζει στο αυτοκίνητο, ανέμελα, ένα παιχνίδι αναγνώρισης μουσικών επιλογών. Ξαφνικά, η μουσική αγριεύει, χωρίς συγκεκριμένη αιτία, και το αυτοκίνητο ζυγώνει σιγά σιγά στα πρώτα γειτονικά σπίτια. Η τοποθεσία είναι σχεδόν ειδυλλιακή: άπλα, καλοφροντισμένοι κήποι, ένα μικρό δάσος, μια όμορφη λίμνη και ένας ήλιος να «δένει» ιδανικά το λυρικό τοπίο, όπου αναβλύζει χαλαρότητα, νωχέλεια και καλοκαιρινή ραστώνη. Οι γείτονες προπονούνται στο γκολφ και η συμπεριφορά τους μοιάζει λιγάκι παράξενη, «απόμακρη» τη χαρακτηρίζει η Άννα, την οποία υποδύεται η Naomi Watts. Στο σπίτι, η Άννα, θα καταπιαστεί αμέσως με τα του νοικοκυριού, ενώ ο άντρας της, George και ο μικρός τους γιος, Georgie, θα κατευθυνθούν, χωρίς βραδυπορία προς τη μαγευτική λιμνούλα, προκειμένου να ρίξουν στο γαλάζιο νερό το μικρό τους ιστιοφόρο.

Η Άννα, θα δεχτεί την απρόσμενη επίσκεψη, δύο παράξενων νεαρών, ασπροφορεμένων από την κορυφή ως τα νύχια, καλοφροντισμένων και αρχοντικών, "κολεγιακής" κοπής και χάρης, και θα προσπαθήσει να τους εξυπηρετήσει, προτού διαπιστώσει ότι κάτι παράξενο συμβαίνει μαζί τους. Τότε ακριβώς θα καταφθάσει και ο άνδρας της και εκεί θα δημιουργηθεί ένα βίαιο επεισόδιο που θα δώσει στην ταινία το εναρκτήριο λάκτισμα μίας έντασης που κλιμακώνεται σταδιακά με τρόπο βασανιστικό, τόσο για τους συμμετέχοντες όσο και για τους θεατές του δράματος.

Οι δύο νεαροί, που σε πρώτη ανάγνωση δεν σου γεμίζουν και πολύ το μάτι, και που, ακριβώς αυτή τους η διάσταση είναι που τους κάνει τόσο απειλητικούς, θα εξυφάνουν αυτοσχεδιαστικά και θα υποβάλουν ολόκληρη την οικογένεια σε μια σειρά από χοντροκομμένα, γελοία, και άκρως παιδιάστικα μα επικίνδυνα και μαζοχιστικά παιχνίδια, προσπαθώντας να διασκεδάσουν, όπως, κυνικά παραδέχονται, την αβασταχτη κενότητα της άχρηστης ύπαρξής τους.

Κι όπως ένας ιός, κάτι δηλαδή τόσο απειροελάχιστα μικρό, μπορεί να προκαλέσει την μεγαλύτερη καταστροφή που μπορεί να συλλάβει ο ανθρώπινος νους, έτσι και αυτοί οι δύο νεαροί, άοπλοι, αδύνατοι, αγγελοπρόσωποι, με τις προσκοπικές τους φυσιογνωμίες, και τις προκλητικά αγνές φορεσιές, θα σπείρουν το θάνατο και τον πανικό στο ήσυχο παραθεριστικό καταφύγιο, μερικών ευυπόληπτων αστικών οικογενειών.

Είναι πραγματική αποκάλυψη, η συνέπεια και η πίστη του Haneke, στο αρχικό του σενάριο, αλλά και η οξύνοια με την οποία καθοδηγεί το “Funny Games US”, από τους αιφνιδιασμούς και τις εναλλαγές, στην παντελή έλλειψή τους και από τον πικρό και αναίτιο σαρκασμό, στην απελπισία και το ανέλπιδο βάθος της κακοτράχαλης ανθρώπινης φύσης. Κάθε μια από τις σκηνές διαπνέεται από ταραχώδη συναισθηματικά ρεύματα, και οι ερμηνείες, μακριά από στυλιζαρίσματα και επιτηδευμένα στησίματα, τσαλακώνουν δημιουργικά το προφίλ των ηθοποιών που τις αποδίδουν.

Η ταινία, είναι πολύ καλή- ένας κοσμικός ύμνος στο σύμπαν της ανθρώπινης κενότητας, στην πενία, που εκτός από «τέχνας» κατεργάζεται και εγκλήματα, και ο Haneke για να την κάνει ακόμα πιο βασανιστικά και επώδυνα αξέχαστη, σφραγίζει υποδειγματικά όλες τις ενδεχόμενες διεξόδους συναισθηματικής αποφόρτισης, ενώ δε παραλείπει να εκμεταλλευτεί και την ευκαιρία να ειρωνευτεί τον μέσο, «κακομαθημένο» θεατή, προειδοποιώντας τον, ότι τα πράγματα δεν θα εξελιχθούν με τον τρόπο που είχε εκπαιδευτεί να τα αναμένει μέχρι σήμερα.